Wat is stalkerware en waarom is het gevaarlijk?
Stalkerware is een verzamelnaam voor apps en tools die bedoeld zijn om iemands apparaat heimelijk te monitoren. In tegenstelling tot standaard malware is stalkerware vaak gericht op het volgen van locatie, lezen van berichten, opnemen van gesprekken en toegang tot foto’s. Het wordt soms gebruikt door ex‑partners, kwaadwillenden of inzagezoekers en kan ernstige privacy- en veiligheidsrisico’s veroorzaken.
Signalen dat iemand je smartphone kan bespioneren
Sommige tekenen zijn subtiel, andere vallen direct op. Let op de volgende symptomen:
- Ongewone batterij‑ of dataroof: onverwacht snel leeglopende accu of hoger dataverbruik.
- Vreemd gedrag: apps die spontaan openen, instellingen die veranderen, of onverwachte herstarts.
- Onverklaarbare kosten: sms‑ of belkosten of ongebruikelijke transacties.
- Notificaties verdwijnen: berichten die niet worden weergegeven of vertraagd binnenkomen.
- Onbekende apps of profielen: apps met vage namen of beheerdersprofielen die je niet herkent.
- Microfoon of camera activiteit: geluiden of lampjes, of apps met camera/microfoon rechten zonder duidelijke reden.
Controleer je telefoon: stappen voor Android
Android biedt meer vrijheid — maar daardoor ook meer kans op verborgen apps. Volg deze stappen:
- Apps bekijken: ga naar Instellingen > Apps en controleer de lijst. Sorteer op onbekende apps, apps zonder icoon, of apps met generieke namen.
- App‑machtigingen: controleer welke apps toegang hebben tot locatie, microfoon, camera en sms. Intussen kun je via Instellingen > Privacy rechten intrekken.
- Systeemapps zichtbaar maken: sommige stalkerware verbergt zich als systeemapp. Kies in de applijst voor 'Toon systeem' of 'Alle apps'.
- Device admin‑rechten: ga naar Instellingen > Beveiliging > Apparatenbeheer en kijk of er onbekende admin‑apps actief zijn. Schakel deze uit voordat je de app verwijdert.
- Veilige modus: start de telefoon in veilige modus (safe mode) om te voorkomen dat third‑party apps draaien. In veilige modus kun je verdachte apps verwijderen.
Controleer je telefoon: stappen voor iPhone (iOS)
iOS is strenger over apps, maar ook iPhones kunnen doelwit zijn — met name via gedeelde Apple ID's, configuratieprofielen of jailbreak.
- Controleer ingelogde Apple ID’s: ga naar Instellingen en kijk of jouw Apple ID ergens anders actief is of dat er apparaten gekoppeld zijn die je niet kent.
- Profielen en apparaatbeheer: ga naar Instellingen > Algemeen > Profielen of Beheerprofiel. Verwijder onbekende profielen.
- Apps en permissies: kijk in Instellingen welke apps toegang hebben tot locatie, microfoon en camera. Intrekken van rechten is vaak voldoende.
- Jailbreak tekenen: onverwachte appstores of tweaks kunnen duiden op een jailbreak. In dat geval is een volledige herstel (restore) aan te raden.
Veilig verwijderen van stalkerware
Verwijderen kan simpel zijn, maar soms vereist het meer. Volg beveiligde stappen:
- Maak een back‑up van belangrijke data (foto’s, contactpersonen). Maak bij voorkeur een recente back‑up en bewaar die op een veilige locatie.
- Schakel administratorrechten uit (Android) voordat je de app verwijdert.
- Verwijder verdachte apps via de app‑beheerder. Als een app niet verwijderbaar lijkt, start in veilige modus en verwijder daar.
- Reset wachtwoorden voor e‑mail, bankapps, sociale accounts en je Apple/Google‑account. Gebruik sterke, unieke wachtwoorden en schakel waar mogelijk twee‑factor‑authenticatie in.
- Update je besturingssysteem: patches dichten kwetsbaarheden. Lees meer over updates en support op Updates en support.
- Factory reset als laatste stap: als de app niet verdwijnt of je nog steeds verdachte signalen ziet, maak een volledige fabrieksreset. Dit wist alles, dus herstel alleen schone back‑ups. Zie ook onze pagina over besturingssystemen voor specifieke instructies.
Hulp van beveiligingsapps en professionals
Een betrouwbare mobiele beveiligingsapp kan helpen bij detectie en verwijdering, maar kies apps uit de officiële appstores en van gerenommeerde aanbieders. Als je vermoedt dat je doelwit bent van stalking of dreiging, neem contact op met lokale hulpdiensten of gespecialiseerde diensten. Bewaar bewijzen (screenshots, logs) en overweeg juridisch advies als de situatie ernstig is.
Voorkomen is beter dan genezen
Bescherm jezelf met praktische gewoonten:
- Installeer alleen uit de officiële winkels of lees onze uitleg over sideloading en alternatieve appstores.
- Controleer accounttoegang en schakel twee‑factor‑authenticatie in voor je belangrijkste accounts.
- Beperk app‑machtigingen tot alleen wat noodzakelijk is.
- Gebruik een vergrendelingscode en biometrie en deel je pincode of Apple/Google‑wachtwoord nooit.
- Wees alert op SIM‑swap aanvallen — lees onze tips over sim‑swap voorkomen.
Wanneer professionele hulp inschakelen
Als het stalken gepaard gaat met bedreiging, fysieke intimidatie, financiële fraude of je technische acties niet oplossen, schakel dan hulp in. Dat kan de politie zijn, een advocaat of een gespecialiseerde cybersecurity‑dienst. Professionals kunnen forensisch onderzoek doen en bewijsmateriaal veiligstellen.
Meer lezen en blijvende veiligheid
Wil je dieper in beveiligingsinstellingen duiken of weten hoe je telefoonhouder, updates en connectiviteit invloed hebben op je privacy? Onze pagina’s over veiligheid, connectiviteit en updates en support geven praktische achtergrond. Voor gerelateerde artikelen over hoe je smartphone‑gebruik veiliger en duurzamer kunt maken, kijk ook naar onze andere blogs.
Het herkennen en verwijderen van stalkerware vraagt om zorgvuldigheid en actie. Met deze stappen kun je veel problemen zelf oplossen, maar bij twijfel: zoek hulp. Je privacy en veiligheid verdienen prioriteit.
